Door klimaatverandering krijgen we nu en in de toekomst te maken met perioden van grote droogte en hevige regenval. De droge zomers van de afgelopen jaren en de overstromingen in 2021 laten zien dat meer actie nodig is. De Brabantse natuur verdroogt in rap tempo: beken en vennen vallen droog, er is meer risico op natuurbranden, bomen in bossen sterven en weide- en akkervogels kunnen in de harde, verdroogde grond moeilijker insecten vinden. Ook is het water in Brabant nog niet gezond en schoon, met alle gevolgen van dien voor mens, dier en milieu. Er is actie nodig om te zorgen dat er in de toekomst in Brabant voldoende en schoon drinkwater is.
Schadelijke stoffen in bodem, lucht en water
In Brabant komen nog altijd te veel schadelijke stoffen in bodem, lucht en water terecht. Stikstof, landbouwgiffen en gevaarlijke stoffen zoals PFAS komen terecht in onze leefomgeving en vervuilen onze natuur, ons water en ons milieu. De luchtkwaliteit in Brabant lijdt onder de invloed van industrie, landbouw en de vele autowegen. Ook zien we dat (particuliere) houtstook in toenemende mate bijdraagt aan verslechtering van de luchtkwaliteit. Dit zorgt voor gezondheidsklachten. De bodem is nog te vaak vervuild en uitgeput.
De afgelopen jaren zijn goede stappen gezet voor bescherming en verbetering van water, bodem en lucht. Zo wordt er meer dan 250 miljoen euro uitgetrokken voor het herstellen van water- en bodemsystemen en zijn afspraken gemaakt om beter met ons water om te gaan. Ook zijn er vele acties ingezet en regels aangescherpt om te zorgen voor een gezonde en veilige leefomgeving. Maar we zijn er nog lang niet. Het is hard nodig om de komende periode nog meer in te zetten op een gezonde en veilige leefomgeving.
Onze plannen:
- Het beperken van wateroverlast, verdroging en bescherming van de bodem vraagt om duidelijke keuzes bij ruimtelijke ontwikkelingen. De provincie wijst gebieden aan voor het opvangen van water bij hevige regenbuien en infiltratiegebieden voor het aanvullen van het grondwater. Dit leggen we vast in de Brabantse Omgevingsverordening.
- Uiterlijk in 2027 voldoet de provincie aan de Europese normen voor schoon, veilig en gezond water (Kaderrichtlijn Water). De provincie maakt een actieplan met de partners in Brabant om de Europese normen te behalen.
- GroenLinks zet zich ervoor in dat de overheid meer aan voorlichting gaat doen met betrekking tot de gezondheidsschade en overlast door houtstook.
- De provincie investeert extra in het vasthouden van water in de bodem en tegengaan van wateroverlast. Dit doen we samen met de waterschappen en het Rijk.
- De provincie zet in op waterberging, beperking van het onttrekken van grond- en oppervlaktewater en terugdringen van vervuiling daarvan.
- GroenLinks neemt de voorstellen uit het rapport ‘Zonder Water, Geen Later’ van de provinciale adviescommissie Droogte over en de provincie zorgt dat deze tot uitvoer komen.
- De provincie gaat het watersysteem klimaatbestendig maken. De provincie maakt met belangrijke partners (zoals waterschappen en gemeenten) afspraken om de uitvoering van een bijbehorend actieplan in 2030 af te ronden.
- Het waterpeil wordt gebaseerd op de natuurlijke situatie van het landschap en het bodemsysteem. Dat betekent dat niet overal alle gewassen kunnen worden verbouwd. De provincie stimuleert het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid, het realiseren van waterberging en het verminderen van uitspoeling van voedingsstoffen bij agrariërs. In bufferzones rondom natuurgebieden zijn nieuwe wateronttrekkingen niet meer mogelijk en bestaande wateronttrekkingen worden afgebouwd. Daar staat tegenover dat we natuurinclusieve landbouw met hogere waterstand juist stimuleren.
- We zetten in op vernatting van de natuur en nemen maatregelen om natuurbranden te voorkomen.
- We stimuleren hergebruik van water en bekijken op welke wijze we dit kunnen verplichten in vergunningen. We trekken ongebruikte vergunningsruimte voor watergebruik in.
- Samen met drinkwaterbedrijven onderzoeken we de komende periode hoe drinkwater kan worden gewonnen uit andere bronnen dan grondwater. We zetten in op het stimuleren van zuinig watergebruik, samen met drinkwaterbedrijven. De provincie stimuleert maatschappelijke initiatieven voor grootschalige waterberging.
- Grondwater is niet langer gratis: we belasten ook de middelgrote en kleine onttrekkingen die nu zijn vrijgesteld.
- GroenLinks wil regels waardoor ook kleinere onttrekkingen van water (minder dan 10 kuub per uur) bij natuurschade kunnen worden geweigerd.
- Er komen meer en fijnmazigere metingen van de waterkwaliteit in combinatie met krachtigere handhaving.
- GroenLinks streeft naar het terugdringen van medicijnresten en hormonen in het water. De provincie is een belangrijke partner in de Green Deal duurzame zorg, waar terugdringen van medicijnresten in water een speerpunt is.
- We geven grote rivieren de ruimte en herstellen het beeklandschap.
- De provincie ondersteunt de waterschappen bij het winnen van meststoffen uit rioolwater die te gebruiken zijn in de landbouw. Op die manier is minder dierlijke mest en kunstmest nodig.
- GroenLinks wil schone lucht in Brabant. Daarom moet de provincie de nieuwe gezondheidsnormen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor luchtkwaliteit en geluidhinder overnemen. In 2030 moet Brabant helemaal voldoen aan deze normen. Daarvoor is een goed meetsysteem nodig.
- In Brabant wordt de stankoverlast teruggedrongen. We scherpen de normen van het huidige geurbeleid aan waarbij in vergunningverlening ook de geur van alle andere geurbronnen in de omgeving wordt meegenomen.
- De provincie ziet erop toe dat bedrijven de uitstoot van gevaarlijke stoffen ((p)ZZS) verminderen zodat er in 2030 geen enkele gevaarlijke stof meer in het water, de lucht of de bodem terechtkomt. GroenLinks wil dat bij nieuwe vergunningen de huidige eisen voor minimalisatie ook worden toegepast op potentieel gevaarlijke stoffen, zoals vastgesteld door het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).
- Vervuilde bodems die gevaarlijk zijn voor mens, dier en milieu worden zo snel mogelijk gesaneerd. Bedrijven die hiervoor verantwoordelijk zijn, worden aansprakelijk gesteld.
- De provincie doet aan gifvrij groenbeheer en zet in op het versterken van het natuurlijke systeem. Plagen worden voorkomen en tegengegaan met natuurlijke vijanden.
- Eindhoven Airport veroorzaakt geluidsoverlast, luchtvervuiling en zorgt voor klimaatschade. GroenLinks wil minder vluchten en een ruimere invulling van het leefbaarheidsfonds. Voor de luchthavens waar de provincie verantwoordelijk voor is (Seppe/Breda Airport en Kempen Airport in Budel) wordt de geluidruimte flink verkleind en worden er extra eisen en beperkingen gesteld aan luchtvaartuigen die veel geluid veroorzaken. De provincie wil dat de militaire luchthavens in Brabant minder overlast veroorzaken en dringt er bij het Rijk op aan om hier maatregelen tegen te nemen. Militaire luchthaven De Peel blijft gesloten.
