GroenLinks maakt met zijn Europese zusterpartijen deel uit van de Europese Groene Partij en met wereldwijde zusterpartijen van de Global Greens. Eind maart, begin april had de Brabantse afdelingssecretaris Michiel van der Velden de eer om deel uit te maken van de GroenLinks-delegatie naar het Congres van de Europese Groene Partij en de Global Greens in Liverpool. Hier doet hij daarvan verslag.

Bijzondere bijeenkomst

Het gecombineerde congres van de Europese Groene Partij (EGP) en de Global Greens vindt plaats van donderdag 30 maart tot en met zondag 2 april. Gastpartij is de Green Party of England and Wales, die er meteen haar eigen voorjaarsconferentie aan koppelt. De Global Young Greens maken ook van de gelegenheid gebruik voor hun jongerencongres, met natuurlijk een delegatie van onze GroenLinkse jongerenorganisatie DWARS.

Met alles bij elkaar zo’n 2000 deelnemers uit bijna 100 landen een unieke bijeenkomst in Liverpool, op een mooie congreslocatie in het historische havengebied aan de Mersey. In de stad van de Beatles kom je hun muziek en beeltenissen natuurlijk veel tegen. En zelfs binnen het congrescentrum bevatten toespraken geregeld verwijzingen naar hun songtitels.

Het is sowieso een bijzondere tijd om in Engeland te zijn. Het congres start de dag nadat de Britse premier May de Artikel 50-brief ondertekende om uittreding uit de Europese Unie in werking te zetten. De Brexit is natuurlijk een veelbesproken onderwerp, net als Trump en de opkomst van het populisme.

 

Successen tegen het populisme

Wat zeker opvalt tijdens het congres zijn de vele complimenten voor de verkiezingsoverwinning van GroenLinks. Hoewel je dat wel kunt nuanceren, wordt die internationaal als een overwinning tegen het populisme van Wilders gezien. Groene partijen uit andere landen, zeker die waar er binnenkort verkiezingen plaatsvinden, zijn erg nieuwsgierig hoe we zoveel zetels wisten te winnen. Een sessie over onze campagne trekt een overvolle zaal en ook in de wandelgangen krijg je met ‘GroenLinks’ op je badge veel vragen. Foto’s van Meetups en GroenLinks-campaigners keren regelmatig terug in presentaties als goed voorbeeld en teken van hoop. Een videoboodschap van Jesse Klaver maakt deel uit van de grote slotsessie.

Ook de Oostenrijkers oogsten veel lof voor hun succesvolle presidentscampagne, die ervoor zorgde dat de voormalige Groene partijleider Alexander Van der Bellen nu president is. De Van der Bellen-campagne wist een thema als verbondenheid met je thuisland (Heimat) los te weken van nationalistisch rechts en daardoor de concurrent in zekere zin op diens eigen terrein te verslaan. Zijn team zette bovendien een onconventionele campagne neer die een echte beweging startte en slim gebruik maakte van social media.

 

Internationale beweging

Het is bijzonder om te zien hoe je als GroenLinkser deel uitmaakt van een Europese en zelfs wereldwijde beweging. Je ziet veel overeenkomsten en verbondenheid op veel kernthema’s, al verschilt de context natuurlijk wel. Zeker voor Afrikaanse landen geldt dat die context vaak nog heel anders is. Als het überhaupt ontbreekt aan vrijheid van meningsuiting, democratie, basisvoorzieningen en een veilige omgeving is het nog veel lastiger om aan groene idealen te werken.

Een van de indrukwekkendste momenten was een staande ovatie voor de voorzitter van de Rwandese Groene partij, die weer mee zal doen aan de volgende presidentscampagne, ondanks dat zijn vice-voorzitter tijdens de vorige campagne werd onthoofd en hijzelf het land uit moest vluchten. Dan ben je blij dat je in Europa bent geboren en is het een eer om solidair te kunnen zijn met Groenen in andere landen, die onder veel moeilijkere omstandigheden aan dezelfde idealen werken.

Een goed voorbeeld van veel overeenkomsten en internationale verbondenheid was de deelsessie over schaliegas die ik bijwoonde. Engelse Groenen vertelden over hun strijd tegen schaliegasboringen, zoals een aantal Brabantse GroenLinksers die hier vergelijkbaar voert. In dit geval zelfs tegen hetzelfde bedrijf; het Engelse Cuadrilla wil ook graag in Boxtel en Haaren naar schaliegas boren.

 

(Groen)rode draden

De delegatieleden maken lange dagen en wonen allerlei deelsessies bij over uiteenlopende onderwerpen. In de tussentijd wordt er in de wandelgangen druk onderhandeld over de laatste wijzigingen van inhoudelijke resoluties, waarover op de laatste dag wordt gestemd. Op de website van de Europawerkgroep van GroenLinks zijn verslagen van veel deelsessies terug te vinden. Ik zal hier focussen op een aantal overkoepelende thema’s, die uit alle verschillende sessies die ik bijwoonde naar voren kwamen.

Een thema dat steeds terugkomt, is burgers meer controle (terug)geven en het daarmee versterken van (lokale) democratie. Geef inwoners meer controle over hun eigen energie (door ze die zelf in lokale gemeenschappen met hernieuwbare bronnen op te laten wekken), hun eigen grond, hun eigen voedselvoorziening en hun eigen leven. Een door GroenLinks en Bureau de Helling (het wetenschappelijk bureau van GroenLinks) voorbereide en unaniem aangenomen resolutie over Global Commons trekt dat nog breder naar de oceanen, Antarctica en de ruimte als gemeenschappelijk bezit van alle wereldburgers.

Verder valt op dat de verbondenheid van groene en sociale onderwerpen steeds weer naar voren komt. Ook internationaal zijn Groen en Links niet los van elkaar te zien. Zo ging het bij discussies over klimaatverandering niet alleen over milieu maar ook over sociale rechtvaardigheid en democratie.

Een betere informatievoorziening is daarbij een terugkerend punt. Van betere indicatoren dan alleen het bruto binnenlands product voor welvaart en welzijn tot labels op consumentenproducten. En van het gebruik van open data en inwonerparticipatie voor het in kaart brengen van natuur en biodiversiteit in de buurt tot transparantie van multinationals en de financiële sector.

 

Nieuwe bondgenootschappen

De behoefte aan nieuwe bondgenootschappen komt bij uiteenlopende onderwerpen aan de orde. Van maatschappelijke coalities die nodig zijn om grote vervuilende bedrijven onder druk te zetten tot allianties met koplopers in het bedrijfsleven op het gebied van circulaire economie. De lokale en regionale politiek heeft daarbij vaak een belangrijke rol. Denk aan bondgenootschappen met lokale en regionale overheden in de Verenigde Staten die in tegenstelling tot hun nieuwe president wel geloven dat we iets tegen klimaatverandering moeten doen.

Of bijvoorbeeld ook aan de gezamenlijke strijd tegen schaliegas, met milieuactivisten, boeren (die hun land niet verpest willen zien door boringen), omwonenden (die zich zorgen maken over de overlast en hun gezondheid) en lokale overheden (die hun eigen grondgebied en inwoners willen beschermen, maar dan nog te vaak teruggefloten worden door nationale overheden). We hebben een sterke groene beweging nodig, die een politieke stem krijgt door Groene partijen.

 

Groene regeringsdeelname

Groene ministers uit Zweden en Luxemburg zijn prominente sprekers bij verschillende onderwerpen. Ze vertellen over successen die ze hebben kunnen boeken door deel te nemen aan de regering. Van meer hernieuwbare energie en duurzame mobiliteit in Zweden tot het transparanter en duurzamer maken van de grote financiële sector in Luxemburg. Al levert regeringsdeelname natuurlijk ook wel flinke discussies op, zeker bij lastige compromissen zoals in Zweden over migratie en vluchtelingen.

Verschillende deelsessies gaan dieper in op deelname aan coalities (ook op lokaal en regionaal niveau) en aan nationale regeringen. Voor GroenLinks natuurlijk een bijzonder actueel onderwerp.

Voor wat betreft heel activistisch of juist meer bestuurlijk ingesteld zijn, zie je overigens interessante cultuurverschillen tussen partijen uit verschillende landen, zowel binnen als buiten Europa. Wat ook opvalt is het verschil in professionaliteit en bestuurskracht. De meeste Europese Groene partijen en onze zusterpartijen in Australië en Nieuw-Zeeland zijn wat dat betreft al een stuk verder dan veel Groene partijen in de rest van de wereld. Dat zijn vaak nog kleine organisaties die nog aan het vechten zijn voor een plekje op het politieke speelveld; natuurlijk hangt dat ook samen met verschillende kiesstelsels.

 

Het congres had als doel om te inspireren, organiseren en versterken. Daar is het zeker in geslaagd. Het is nu zaak dat vast te houden en uit te bouwen. Een van de organisatoren sprak de hoop uit de Groene ideeën zich net zo sterk uit Liverpool gaan verspreiden als de Beatles. Als EGP-delegatie doen we ons best daaraan bij te dragen.