Onlangs stemden Provinciale Staten van Noord-Brabant in met de nieuwe taakverdeling tussen de provincie en de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij (BOM) bij het versterken van de Brabantse economie. De BOM richt zich op bedrijfsontwikkeling, ecosysteem-ontwikkeling en het aantrekken van buitenlandse bedrijven, de provincie legt zich via het Ontwikkelbedrijf toe op het herstructureren en ontwikkelen van bedrijventerreinen. Deze rolverdeling biedt kansen om de economische structuur van Brabant te versterken. Een voorbeeld is het Pivot Park in Oss. Maar dan moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan.
Velen, met name in Noordoost-Brabant, zullen het zich nog goed weten te herinneren: de overname van het farmaceutische bedrijf Organon en de ontmanteling van het bedrijf in de jaren daarna. Eén dag voordat het altijd winstgevende bedrijf zelfstandig naar de beurs zou gaan, verkocht toenmalig CEO van Akzo Nobel, Hans Wijers, het bedrijf aan het veel grotere Schering-Plough, dat later zelf ten prooi viel aan het nog grotere MSD. Een prachtig, goed draaiend farmaceutisch bedrijf werd zo willens en wetens ontmanteld.
De rest is geschiedenis: reorganisatie op reorganisatie zorgde ervoor dat duizenden medewerkers op straat kwamen te staan. Het verdwijnen van Organon leidde tot faillissementen van toeleveranciers, afnemende omzetten voor de lokale middenstand en tot dalende huizenprijzen. De financieel-economische crisis kwam in Oss en omgeving dubbel zo hard aan.
Inmiddels zijn we een stap verder en realiseren we ons dat het van groot belang is om eigen, strategische bedrijven en industrieën te beschermen tegen vijandige overnames. Voor de landelijke overheid ligt hier een taak om de rol van de aandeelhouders te beperken ten gunsten van de continuïteit van bedrijven. In Brabant moeten we verder met de situatie zoals die nu is: Met de overblijvende bedrijfsonderdelen van Organon een nieuwe start maken. Zie daar het ontstaan van het Pivot Park.
De Provincie, de gemeente Oss, de BOM en MSD investeerden samen de afgelopen jaren € 36 miljoen in bedrijven en het Pivot Park om een basis te leggen voor een succesvol farma-ecosysteem. Maar hoewel de sfeer goed is, zijn nog niet alle problemen opgelost. Private investeerders zijn vooralsnog afwachtend. GroenLinks gelooft in de toekomst van het Pivot Park. Wij vertrouwen erop dat met de extra lening van € 13,9 miljoen de kasstroom over vier tot acht jaren positief zal zijn.
Op het park zijn verschillende ex-medewerkers met de nalatenschap van MSD-Organon bedrijfjes gaan opzetten. En met succes. Hier en daar zelfs met heel veel succes. We kennen allemaal de astronomische bedragen waarmee Acerta Pharma en Bionovion zijn verkocht. En gelukkig hebben deze groeiende bedrijven vooralsnog besloten in Oss te blijven. De BOM, die deelnam in deze bedrijven, plukte er voor € 64 miljoen de vruchten van.
GroenLinks vindt het moeilijk verteerbaar en niet te verdedigen naar de Osse samenleving dat de BOM, namens de Provincie, € 64 miljoen verdient aan de verkoop van twee bedrijven op het Pivot Park en geen enkele verplichting heeft om maar één Euro daarvan in het Pivot Park te herinvesteren. En niet alleen op morele gronden, maar vooral ook omdat op deze manier groeipotentieel aan het Pivot Park wordt onthouden. We moeten ons realiseren dat het rendement dat de BOM heeft kunnen maken op Acerta Pharma en Bionovion alleen zo hoog heeft kunnen zijn omdat het gaat om typisch beginnende farmaceutische bedrijven met een hoog risicoprofiel, zoals er nog veel meer zijn op het Pivot Park. Juist omdat onderzoek lang duurt en de kans op ontwikkeling van een succesvol medicijn gering is, kun je een klapper maken als het wel lukt. Dat geluk heeft de BOM gehad. Veel vergelijkbare bedrijven op het Pivot Park kunnen in al die moeilijke jaren dus wel een beetje steun gebruiken. Door de investeringen in bedrijven op het Pivot Park open te houden, wordt de kans op succesvolle doorontwikkeling van een volgende generatie farmaceutische bedrijven beperkt, waardoor de kasstroom van het Pivot Park lager kan uitvallen dan beoogd en de provinciale lening in de toekomst onvoldoende blijkt te zijn. Wat GroenLinks betreft maken GS daarom afspraken met de BOM over het met voorrang investeren van het verkregen rendement in bedrijven op het Pivot Park. GS hebben toegezegd hiernaar te willen kijken.
Dan een punt van meer ideologische aard. Met de nieuwe rolverdeling tussen BOM en provincie, krijgt Brabant er weer een staatsdeelneming bij. De provincie wordt eigenaar, beheerder en ontwikkelaar van bedrijfspanden. Nu is GroenLinks niet tegen staatsdeelnemingen wanneer het om publieke of nutsvoorzieningen gaat, maar niet voor staatsdeelnemingen in primair private markten. Daarom hecht GroenLinks aan een strategie waarbij de Provincie zich op termijn terugtrekt als eigenaar van het vastgoed op het park.
Tenslotte vinden we het als GroenLinks belangrijk dat wanneer de provincie investeert in een open innovatiecampus als het Pivot Park, er afspraken worden gemaakt over investeringen in werkgelegenheid, duurzame energie, open toetreding van bedrijven en het sluiten van materiaal-kringlopen. Alleen zo ontstaat een innovatief, duurzaam regionaal renderend economisch eco-systeem dat werkgelegenheid biedt voor nu en de toekomst.