GroenLinks hecht groot belang aan de Omgevingsdiensten, vooral ook vanuit de taakstelling om ons milieu, onze gezondheid en onze natuur te beschermen en behouden. Hagar Roijackers krijgt toezegging los. Lees hier haar inbreng.

Voorzitter,

GroenLinks hecht groot belang aan de Omgevingsdiensten, vooral ook vanuit de taakstelling om ons milieu, onze gezondheid en onze natuur te beschermen en behouden. We hadden vandaag liever de wijzigingen in de GR-en van de drie diensten gezamenlijk willen doornemen, maar begrijpen dat dit nog niet mogelijk is. We kiezen er in onze bijdrage om een generiek, geen specifiek, betoog te houden.

Het voorstel lijkt een verbetering. Meer democratie en bestuurlijke transparantie. Er komt een uitgebreide inlichtingenplicht richting colleges, staten en raden. Een DB-lid kan ontslagen worden door het AB bij onvoldoende functioneren. Bij belangrijke onderwerpen komt voortaan een voorhangprocedure. Het AB zal nadrukkelijker moeten rapporteren over uitgevoerde evaluaties. Over deze wijzigingen is landelijk veel te doen geweest. Ere wie ere toekomt, voornamelijk Gerard Schouw van D66 heeft zich een belangrijke aanjager getoond om de gemeenschappelijke regelingen via de wet transparanter en democratischer te krijgen.

Rekenkamers in heel Nederland zeggen het al jaren: het kost enorm veel moeite om grip te krijgen op het grote aantal gemeenschappelijke regelingen en samenwerkingsverbanden. Maarten Allers, hoogleraar economie van decentrale overheden in Groningen, stelt dat de belangrijkste bestuurlijk besluiten momenteel vallen in onduidelijke regio’s en subregio’s. Het draait allemaal om de verdeling van schaarse middelen, de politieke vraag bij uitstek. Waar leggen we die vraag neer? Niet bij de volksvertegenwoordigers in raden en staten, maar bij bureaucratische tussenbesturen. Als raads- en statenlid sta je niet eens aan de zijlijn - je staat buiten het stadion. Je kunt wel proberen kaders te stellen, maar veel van de relevante feiten komen pas boven tafel tijdens onderhandelingen waar je buiten staat. Het enige wat je nog kunt doen, is de bestuurder naar huis sturen. Amendementen en moties zijn niet mogelijk. En intussen rijdt de regionale trein gewoon verder.

We hebben als provincie feitelijk drie rollen bij de Omgevingsdiensten. Niet alleen de veel genoemde rol van eigenaar en opdrachtgever. We hebben ook een belangrijke rol in het interbestuurlijk toezicht. Het is vanuit die rol dat ik GS vraag: kunnen PS een overzicht krijgen van alle gemeenschappelijke regelingen en verbonden partijen in Brabant? Kunnen wij, bijvoorbeeld jaarlijks, in gelegenheid worden gesteld om hierover met GS in gesprek te gaan: hoe loopt het, wat zijn de bestuurlijke knelpunten en hoe lossen GS die op?

Dit vragen we specifiek voor de Omgevingsdiensten, omdat AB en DB er belangrijke bevoegdheden bij krijgen met deze wijziging van artikel 3 lid 2-6: eigen GR treffen voor belangenbehartiging; besluiten over toetreden, uittreden en wijzigen GR; eigen coöperaties e.d. oprichten; samenwerkingsovereenkomsten sluiten; leges innen voor diensten voor derden. In menig GR gaat het gewoon goed. Bestuurlijk, financieel en in kwaliteit. Bij de Omgevingsdiensten in Brabant is dit soms anders, terwijl de GR-en intussen flink zijn uitgebreid (denk aan de BRZO-taken van de OMWB).

Onze Staten hebben tweemaal fors extra geld aan de ODBN voor vergunningsverlening en moeten dit mogelijk nogmaals doen. De OMWB heeft een tekort dat inmiddels is opgelopen naar bijna 8 miljoen euro, wat momenteel tot pijnlijke keuzes leidt. Met de Omgevingswet worden ook de gemeentelijke Wabo-taken onderdeel van de GR. Met interesse lezen we daarover de stukken van de Diensten zelf, de ODZOB voorop, en het rapport van Berenschot. De OD-en, onze milieudiensten, krijgen er flink wat natuurtaken bij. Gaan ze dat doen, gaan ze dat volledig en goed doen? Het zal afhangen van de dynamiek binnen het AB en het DB. Omdat ondernemerschap, milieu, gezondheid en natuur ons zeer aan het hart gaan, zullen wij daar als GroenLinks scherp op zijn en blijven.