Bij de rapportage over de eerste helft van 2015 legde het college verantwoording af over de prestaties en bestedingen. Daarnaast werd voorgesteld om een aantal bedragen af te romen en te gaan gebruiken voor nieuw beleid. GroenLinks was het hier niet mee eens omdat er zo geld dat eerst voor natuur, leefbaarheid of cultuur was bestemd terug vloeit naar de algemene middelen.
Bovendien vond GroenLinks dat er te weinig verantwoording werd afgelegd over de prestaties op economisch vlak, terwijl daar heel veel geld naar toe gaat. Zo is er een lening gegeven voor een vijfsterren hotel in Breda en gaat er veel geld naar het onderzoek voor de F35 in Woensdrecht. Om het college daar goed op te kunnen beoordelen is er meer nodig, vond GroenLinks bij monde van fractievoorzitter Patricia Brunklaus.
Ook ondervroeg zij gedeputeerde van Hout, waarom de GroenLinks motie voor het Natuurmuseum in Tilburg pas een jaar later en maar gedeeltelijk werd uitgevoerd.
Vanwege de beperkte spreektijd legde de fractievoorzitter de nadruk op twee onderdelen van de Burap, te weten Economie en Ecologie. Bij de begrotingsbehandeling in november zullen er weer andere thema’s uitgelicht kunnen worden. Dan zal het gaan over onder meer Erfgoed en Cultuur en de bijdrage aan de nieuwe Big Data opleiding in Den Bosch. Hieronder kun je lezen wat GroenLinks in eerste termijn liet horen.
Voorzitter, een drietrapsraket met een kleine valse start is het geworden de lancering van dit College. In juni de valse start, in september de echte start. En nu met de Burap de tweede trap en de volgende maand de derde met de begroting. Mission completed. Bij deel een heeft GroenLinks vele zaken meegeven aan het College. Vooral op gebieden waar veel moet gebeuren: de circulaire economie, de gezonde natuur, de omslag naar duurzame energie, de slimme mobiliteit en de leefbaarheid in krimpgebieden. Met deze vijfde begrotingswijziging zet het college daar deels op in, voor GroenLinks mag dit echter nog meer gaan zijn.
Het hele bestuursakkoord geldt nu al als kader voor vier jaar. Dus niet - zo als in de vorige periode - een puntenlijstje om dingen op af te strepen met stoplichten op rood, groen of oranje. Nee, met deze flexibele werkwijze kunnen we alle kanten uit. Dat werkt natuurlijk goed met strakke procedures en een goede informatievoorziening. Veel dank aan de griffie is hier nu echt op zijn plaats. Er is enorm hard gewerkt om alles goed te stroomlijnen en de informatie die naar ons toe komt is zo veel beter geordend.
We hebben ook voldoende tijd nodig om zaken met elkaar te bespreken. Daar maak ik me wat zorgen over en heb daarbij het gevoel dat wij als Staten enigszins achter de muziek aan lijken te lopen, waardoor we onze kaderstellende en controlerende taak niet optimaal kunnen uitvoeren. Maar voorzitter, de Burap is het moment bij uitstek om daar weer eens de zeilen bij te zetten.
Vanwege de beperkte spreektijd heb ik er twee elementen uitgehaald. Economie en Ecologie. Twee belangrijke E’s.
Laat ik beginnen bij Economie. Hier gaat heel veel geld in om, maar de resultaten zijn weinig goed te kwalificeren, laat staan te controleren en af te rekenen. Hier heeft onze fractie veel moeite mee.
Als belangrijkste mijlpalen die in het kader van het economisch programma zijn gehaald noemen GS van Brabants Beste ondernemers, openstellen van het loket OP Zuid en honoreren van de eerste projecten. Er is werk gemaakt van de relatie met Duitsland en een onderzoek gedaan naar de kansen die de F35 biedt voor de economie en werkgelegenheid. Niet echt spectaculair zo’n opsomming. Het geeft geen zicht op wat GS had willen bereiken en hoe het staat met de realisatie.
Waarom maakt GS niet klip en klaar duidelijk wat zij met het Economisch programma, met Internationalisering en met het Europese programma willen bereiken? Waarom wordt dit niet meetbaar en beter controleerbaar voor de Staten gemaakt, zodat we aan het einde van de rit echt kunnen afrekenen. Door alleen te werken met procesindicatoren wordt het PS onmogelijk gemaakt bij te sturen. Is GS bereid om net als bij andere productgroepen, de financiële gegevens tot op het niveau van clusters van prestatie-indicatoren te presenteren?
Dat economie op alle fronten de boventoon voert en veel voorrang krijgt ademt door het gehele bestuursakkoord. Nu we dit vertaald zien in de Burap, dan worden we geconfronteerd met zaken, waarvan wij in ieder geval denken: Hoe is dit mogelijk? Zo is er een lening van meer dan zes miljoen gegeven om een 5 sterren hotel te realiseren in een oud klooster in Breda. En dit onder het mom van dat is goed voor de binnenstad. Om zo het Brabantse geld in te zetten is toch niet meer serieus te noemen. Zijn we met deze subsidies/ leningen niet concurrentievervalsend bezig? Met de verschillende exploitatiesubsidies aan Pivotpark, Philip Morris, Brainport Campus, Spark en Campusontwikkeling Cuijk van meer dan twee mln. die wordt gefinancierd uit de risicoreserve van het economisch programma. Is die reserve daar voor bedoeld?
Zet dit af tegen de zaken waar een overheid bij uitstek voor is - bescherming van natuur en milieu, gezondheid van de inwoners, veiligheid – dan vragen wij ons wederom af of de accenten goed worden gelegd.
Nu de tweede E. die van Ecologie: Hoewel GS stelt op koers te liggen met het programma Ecologie - als beleidsprestaties wordt de afronding van een aantal programma’s genoemd – zijn daarmee nog niet de ecologische prestaties verricht. Die zijn in Brabant namelijk niet best, zoals GroenLinks keer op keer aangeeft. Denk aan de achterblijvende kwaliteit van de lucht en het oppervlaktewater. Extra inspanning is hard nodig.
Als uitdagingen staan genoemd de grondverwerving door inwerkingtreding van de PAS en de taakuitbreiding van het toezicht op de Natuurbeschermingswet en verordening Stikstof. Nu en straks met introductie van de PAS is meer en bredere inzet voor toezicht en handhaving van de Verordening stikstof is nodig. Bij de onderhandelingen over het Bestuursakkoord gaf de SP delegatie te kennen 90 miljoen nodig te hebben. Die kregen ze niet en zou gaandeweg worden gezocht. Voorzitter, nu wordt er een kleine 30 miljoen omgebogen hiervoor. Kan GS aangeven of ze het hier echt mee gaat redden. En betekent dat dan ook dat de omgevingsdiensten op een hoger plan komen?
Het percentage bedrijven in het gebied van de Omgevingsdienst Brabant Noord (met speerpunt veehouderijen) dat niet voldoet aan de regelgeving is bijna 40%. De registraties van de OMWD is onbetrouwbaar. En die van de ODZOB onvolledig vooral wat betreft de gegevens van de controle op de veehouderij. We hebben het hier over overheidsdiensten!!
Bij de overzichten valt op hoeveel geld er gaat naar de intensieve veehouderij en de gevolgen ervan. De extra kosten voor afvoer en vernietiging van mestafval (p.34), bodemsanering, vergunningsverlening (p.38), onderzoek naar de effecten van mestgassen (H2S). Stond in het bestuursakkoord niet dat de intensieve veehouderij zou gaan worden beschouwd als een industriële tak. Hoe kan het dan zijn dat wij als overheid er zo druk mee zijn dat het en het ons sloten vol geld kost. Ondertussen blijven de ecologische doelen achter of lopen ze vertraging op (wijstherstel, verdrogingbestrijding). Was daar de overheid niet voor?
De realisatie van de EHS, zowel de provinciale als de Rijks-EHS, staat nog steeds in de kinderschoenen. Na alle commotie die er de afgelopen jaren over is gemaakt, hier in PS maar ook in de pers. Gedeputeerde Johan van den Hout werd er zelfs ‘groenste politicus’ mee. Maar als je nu kijkt hoe het zit met de EHS die gerealiseerd, dan is het buitengewoon schamel. Ambitie voor de provinciale EHS is 3.100 hectare. Daarvan zijn er pas 13 gerealiseerd, met uitzicht op 65. Hoera. Van de Rijks-EHS, waarvan er respectievelijk 6.500 en 11.248 hectare moet komen, ligt er nog maar 107, resp 24, met uitzicht op 235, resp 100. Rekenen wij nu verkeerd, of ligt er nu echt nog maar een fractie, 1 tot 3% van de beloofde EHS? (p.71)
En dan over onze motie voor het natuurmuseum van vorig jaar. We zijn blij dat deze nu – na een jaar – eindelijk wordt uitgevoerd, hoewel het opgenomen bedrag daarvoor toch nog een stuk lager ligt dan aangevraagd. Waarom is er zo naar beneden afgeweken?
Voorzitter, er is geen tijd voor meer. Wij vragen GS in deze bestuursperiode meer met afrekenbare voorstellen te komen en zich daaraan te houden. Deze Burap was een mix van twee colleges en daarom lastig om dit college op het totaal aan te spreken.