Veehouders in Brabantse urgentiegebieden die willen uitbreiden of ontwikkelen, moeten voortaan met omwonenden om tafel. Maar het evenwicht in die Omgevingsdialoog is zoek zolang omwonenden niet over gelijke kennis en informatie beschikken. GroenLinks wil dit evenwicht herstellen, maar botst keer op keer op de grote belangen van boeren en bestuurders. Uiteraard geven we niet op.

Geen politiek zonder emoties. Zeker niet als er veel op het spel staat. ‘Baal ervan dat Yves de Boer nieuwe informatie geeft over budget Agrofood’ twitterde Statenlid Hagar Roijackers tijdens de Statenvergadering. Toen de Gedeputeerde ineens sprak over nieuwe bestemmingen voor het budget van het zogenaamde knelpunt Agrofood, wisten we dat ons amendement geen meerderheid zou krijgen.

Wat speelde er? Voor Agrofood wil Gedeputeerde Staten vier miljoen euro uitgeven in 2014 en 2015, om gemeenten in urgentiegebieden te ondersteunen bij de aanpak van urgentiegebieden. Hier wilde GroenLinks alles van weten, in het belang van omwonenden in gemeenten waarin is vastgesteld dat de intensieve veehouderij een groot probleem vormt.

Dus stelden we vooraf technische vragen bij de Voorjaarsnota: waar gaat dit geld precies heen? De middelen bleken bedoeld voor ontwikkel- en proceskosten en het opstellen van verbeterplannen voor de urgentiegebieden. Ook was er sprake van een – niet nader gespecificeerde - instrumentenkoffer en van het stimuleren van participatie en (consumenten)communicatie.

Meer kennis en informatie

GroenLinks vindt dat geen effectieve en doelmatige bestemming van de gelden. Ontwikkel-, plan- en proceskosten zijn reguliere kosten voor de provincie. Communicatie en participatie zijn hier te algemeen gesteld. De besteding komt niet ten goede waar die het hardste nodig is: bij de omwonenden die veel last hebben van de intensieve veehouderij en zorgen hebben over hun gezondheid. Deze omwonenden hebben vaak niet te kennis en informatie waar ondernemers (gesteund door de ZLTO) en gemeenten (gesteund door hun ambtenaren) wel over beschikken.

“Het idee van een amendement werd toen geboren: is er in Provinciale Staten geen meerderheid te vinden die de Brabantse burgers rond veehouderijen wil helpen om volwaardig mee te praten tijdens de – verplichte – Omgevingsdialoog?” Hagar Roijackers maakte dit amendement en trok daarbij op met Antoinette Knoet van de PvdA en Tineke Klitsie van D66, met wie ze ook enkele moties maakte. Bij alle partijen werd gepolst naar de voorwaarden voor hun steun.

Hagar Roijackers: “Twee miljoen herbestemmen uit de voorjaarsnota, als kersvers Statenlid nog wel. Ik wist dat het linke soep zou zijn en dat ik hard zou moeten werken om een meerderheid te krijgen. Yves de Boer kreeg er al lucht van en informeerde in mijn netwerk naar de plannen voor het amendement. Maar het leek kansrijk, want de onderbouwing van het budget was heel mager.”

Met Gedeputeerde De Boer hebben we echter een ervaren rasbestuurder tegenover ons staan. “Hij toverde een mooie truc uit de hoed die de twijfelende college-partner SP over de streep trok: extra informatie over de bestemming van de gelden. Het budget zou ineens gaan naar het sluiten van de voedselketens, certificering van veehouders en een innovatiepanel. Heb daar maar eens weerwoord tegen als Staten met een controlerende en wetgevende taak; ik was zacht gezegd niet blij.”

Ook Patricia Brunklaus was duidelijk over de huidige aanpak in urgentiegebieden: “Wij vinden dat rond de intensieve veehouderij, de megastallen, de overlast in de Peel heel veel is gepraat en weinig is bereikt. Aan de start van deze bestuursperiode leken er meters gemaakt te gaan worden met de commissie Van Doorn. Maar inmiddels is GroenLinks, samen met heel veel burgers, teleurgesteld dat er geen echte plannen zijn uitgevoerd om de stikstofuitstoot, geuroverlast, vervuiling van bodem en water en zoönosen werkelijk omlaag te brengen door in te grijpen in de intensieve veehouderij.”

Wel ontwikkeling, geen begrenzing

GroenLinks wil minder dieren, afstandscriteria van bedrijven naar woningen, behoudt van het emissieplafond (GEP), sluiten van de kringlopen. Patricia: “Veel hebben wij voorgesteld, oud-fractievoorzitter Paul Smeulders voorop. Maar in plaats daarvan ging het over een maatlat, de zorgvuldigheidsscore en ga zo maar door. Met als doel om bedrijven wel te laten ontwikkelen, maar niet aan banden te leggen. GroenLinks wil hier niet meer op deze manier aan meewerken en heeft daarom onlangs tegen de verdere uitvoering hiervan gestemd.”

Steeds meer steun

Wij willen investeren in bewoners in de urgentiegebieden, door hen ondersteuning te geven om geïnformeerd en gelijkwaardig mee te kunnen praten. Het Amendement Versterking Burgers Urgentiegebieden was daarvan een begin. Maar we zullen blijven zoeken naar meerderheden en mogelijkheden om de situatie voor omwonenden van intensieve veehouderijen in Brabant te verbeteren. Hagar Roijackers: “Dat zijn we verplicht aan Sonja Borsboom en al die vele duizenden Brabanders die zich in de afgelopen jaren teweer hebben gesteld tegen megastallen. Niet uit ‘misplaatste emotie’, zoals de gevestigde orde ons graag probeert weg te zetten. Maar uit een bezorgdheid over gezondheid en natuur, die in toenemende mate door steeds meer partijen gesteund en wetenschappelijk onderbouwd wordt.”

 

Is er al een lichtpuntje te noemen voor bewoners? Ja. Tijdens de vergadering zegde Yves de Boer toe dat hij met de bewoners wil spreken waar de sterkste signalen bij vandaan komen. We zullen die bewoners vragen of ze op die uitnodiging in willen gaan.