Welke dromen en zorgen leven er onder de burgers van Brabant als het gaat om natuur en landbouw? Op woensdagavond 21 mei bogen fractieleden, gastsprekers en bezorgde burgers zich in Deurne over die vraag. “GroenLinks kan zich onderscheiden door zich aan burgergroepen en burgerinitiatieven te verbinden.”
Deurne is het brandpunt van de intensieve veehouderij in de Peel. De locatie van vanavond, Jongerencentrum de Roos, bevindt zich aan de rand van het centrum van het Peeldorp. De keuze voor het jongerencentrum is geen toevallige, verduidelijkt gastheer Wilbert van Deursen van Progessief Akkoord/GroenLinks Deurne in zijn welkomstwoord. “Gezonde landbouw heeft alles te maken met de toekomst van onze jeugd, en daarmee met de toekomst van de volgende generatie volwassenen. De weg naar een verantwoorde veehouderij, waarbij de draagkracht van mens en milieu de norm is, is nog lang. Door te kiezen voor deze locatie stralen we uit dat we met de toekomst van onze kinderen bezig zijn. We hopen dan ook op veel input, zodat we de groene droom van Brabant concreet handen en voeten kunnen geven.”
Kwetsbare aarde
Kersvers Statenlid Hagar Roijackers – die medio mei de door het vertrek van Paul Smeulders vrijgekomen plek innam – benadrukt zich graag in te zetten voor de zorgen die leven onder de aanwezigen. Zij haalt daarbij de onlangs overleden oud-ruimtevaarder Wubbo Ockels aan. “Hij beschreef vaak hoe hij de aarde vanuit de ruimte had gezien: blauwgroen, klein en kwetsbaar. Het doordrenkte hem van het besef dat we zuinig moeten omspringen met onze planeet, en dat we de morele plicht hebben om haar ongehavend door te geven aan de generaties ná ons.” Tegelijkertijd loopt Brabant bepaald niet voorop als het gaat om het creëren van klimaatbestendige natuur, stelt Roijackers. “GroenLinks Brabant zet zit graag in om het menselijk en natuurlijk kapitaal in onze provincie te beschermen. Dat doen we in de eerste plaats door naar u te luisteren en samen op zoek te gaan naar ecologische alternatieven. Ik zie het als mijn eigen opdracht voor de komende tijd om zoveel mogelijk feiten te onderzoeken en te verzamelen. Zodat we de gevestigde orde daarmee om de oren kunnen slaan.”
Milieuwetgeving uitgekleed
Na een korte voorstelronde bijt gastspreker Nol Verdaasdonk, directeur van de Brabantse Milieufederatie (BMF), het spits af. Net als Roijackers benadrukt hij dat we maar één aarde hebben. “Tegelijkertijd zie je dat de mens zich heeft ontwikkeld tot een enorme ecologische kracht. Als we niet oppassen, maken we de wereld stuk voor onze kinderen en kleinkinderen.” De BMF lobbyt op zowel gemeentelijk, provinciaal als rijksniveau, schetst Verdaasdonk. “We zien dat het vooral de laatste tien jaar enorm uit de hand is gelopen: de milieuwetgeving is enorm uitgekleed, ondernemers hebben ruim baan gekregen. Wij willen boeren een duurzaam alternatief bieden, en hen laten zien dat het wel degelijk mogelijk is om als agrarisch ondernemer succesvol te zijn en tegelijkertijd respectvol om te gaan water, grond en burgers.” Verdaasdonk realiseert zich dat het – gezien alle belangen – lastig is om tegenwicht te bieden aan de ‘industriële landbouw’. “De oplossing? Onze hang naar welvaart en economische groei doorbreken. Dat is niet gemakkelijk, dat geef ik toe. Maar alleen wij, als bewoners van de ‘voedselproductiemachine’, hebben de macht om die cirkel te doorbreken.”
Leefbaarheid onder druk
Maria Berkers van stichting Stop de Stank is vanavond aanwezig om het bewonersperspectief te belichten. Ze schetst een somber beeld van een Peelregio die steeds dichter bevolkt wordt door stallen. “Door ernstige stankoverlast staat de leefbaarheid zwaar onder druk. Intussen wordt er in de Peel steeds meer goedkoop bulkvlees geproduceerd voor de export, laat de overheid Q-koortsslachtoffers in de steek, en staat Nederland toe dat de Europese normen voor het uitrijden van mest overschreden worden. Het toppunt: vanaf volgend jaar mogen mestvergisters gebouwd worden zonder vergunning.” Burgers, gezondheidsorganisaties en wetenschappers roeren zich nu, vervolgt Berkers. “Een stop op het aantal beesten en het aan banden leggen van mestfabrieken: dát is wat wij willen. GroenLinks Brabant kan zich onderscheiden door zich hieraan te verbinden. Door naar mensen toe te gaan en naar hun verhalen te luisteren, door hen te helpen om hun idealen te verwezenlijken.”
“Weg met het gelieg”
Na de pauze is het de beurt aan de deelnemers zélf. Tijdens de eerste interactieve ronde noteren ze op grote vellen papier welke zaken ze het liefst vandaag nog een halt zouden toeroepen. De groei van de veestapel en de uitwassen daarvan blijkt veel aanwezigen een doorn in het oog: kiloknallers, stankoverlast en dierenleed mogen meteen verdwijnen. Hetzelfde geldt voor water- en luchtvervuiling. Maar ook de gevestigde politieke orde krijgt ervan langs: het niet informeren van burgers en ‘het gelieg’ prijken hoog op het lijstje van zaken die onmiddellijk zouden moeten stoppen. De tweede ronde is het spiegelbeeld van de eerste: wat wensen we de generaties na ons toe? Ecologisch evenwicht, minder dieren en meer biodiversiteit prijken hoog op het verlanglijstje. Hetzelfde geldt voor minder lawaai, meer natuurlijke recreatiegebieden én: ‘de boer terug als buurman.’
Scherp houden
Na een korte inventarisatie van de ingediende voorstellen sluit fractievoorzitter Patricia Brunklaus de avond in stijl af: “Wij blijven naar u toe komen. Houd ons scherp!”
Joost Peters