Vrijdag 15 november bespraken Provinciale Staten tijdens een marathonzitting van twaalf uur de begroting voor 2014. GroenLinks stemde tegen de begroting, vanwege bezuinigingen op natuur en 750 miljoen voor asfalt. Lichtpuntje was dat vrijwel alle fracties in de Staten het pleidooi van GroenLinks steunden om de Agenda van Brabant te actualiseren naar een 'Agenda van Brabant 2.0.' Volgens fractievoorzitter Paul Smeulders is dit hard nodig, nu maatschappelijke ontwikkelingen snel gaan: “Veilig terugtrekken en je afsluiten van de buitenwereld is levensgevaarlijk. We moeten onze ogen open houden en blijven opletten wat er om ons heen gebeurt, in Nederland en in Europa.”
GroenLinks maakte gebruik van de algemene beschouwingen om vooruit te kijken. Naar het perspectief op de lange termijn, waar de Agenda van Brabant het over heeft. Naar de middellange termijn, waar het bestuursakkoord naartoe werkt. En naar de korte termijn, de begroting van komend jaar. Paul Smeulders begon en beëindigde zijn betoog met een pleidooi voor een ‘Agenda van Brabant 2.0.’
Korte termijn
Gedeputeerde Staten maakt binnen de provinciale begroting van 2014 21,5 miljoen euro vrij voor een op een snelle uitvoering gerichte werkgelegenheidsimpuls. Het gevolg? Adhoc-beleid. Het geld wordt versnipperd, van het stimuleren van het MKB, tot uitritten in de Oostelijke Langstraat, van restauratie van monumenten tot het herinrichten van de buitenruimte van het provinciehuis.
GroenLinks betwijfelt of Gedeputeerde Staten op deze manier de eigen ambitie gaat bereiken om ‘de sterkste en meest innovatieve en duurzame economie van Europa’ te worden. GroenLinks kiest voor vier richtingen waarin Brabant wél zou moeten investeren, te beginnen in 2014: schone energie, cultuur voor de toekomst, gezonde stallen én ruimte voor groen. GroenLinks hield haar motie gericht op het voor het publiek behouden van zichtbaarheid en activiteiten van Nationale Parken aan tot aan de voorjaarsnota.
Middellange termijn
Gedeputeerde Staten stelt voor om onze reserve posities te ‘heroverwegen.’ De facto betekent dat er voor meer dan 35 miljoen euro aan zaken wordt geschrapt die GroenLinks belangrijk vindt. Ecologische verbindingszones (7,1 miljoen), EHS (7 miljoen), HOV (5,1 miljoen) en Groenblauwe diensten (3,5 miljoen). Onacceptabel voor GroenLinks.
Paul Smeulders pleitte voor snelle uitvoering van twee GroenLinks-moties die eerder zijn aangenomen. De één gaat over een impuls voor het herstructureren en verduurzamen van bedrijventerreinen, de ander over de motie ‘Zuiverheid van bestuur.’ Hiertoe moet de Code ‘Sturing in Samenwerkingsrelaties’ worden herzien, zodat bij nieuwe deelnemingen de financiële en publieke belangen van de provincie niet langer met elkaar tegenstrijdig zijn.
Lange termijn
Paul Smeulders: “Gedeputeerde Staten wil ons laten geloven dat deze begroting gaat over de 21,5 miljoen euro voor een werkgelegenheidsimpuls in 2014. Of over de 35 miljoen euro aan ombuigingen die de jaren daarop volgen. Maar voorzitter, deze aanzienlijke bedragen zijn eigenlijk peanuts. Peanuts als je ze vergelijkt met de 750 miljoen euro autonoom provinciaal geld dat in het kader van de Agenda van Brabant én het bestuursakkoord beschikbaar is gesteld voor het ‘Spaar- en investeringsfonds wegeninfrastructuur.’”
In dit asfaltfonds zit 450 miljoen voor de Ruit rondom Eindhoven, 186 miljoen voor de N279, 84 miljoen voor de N69 en 30 miljoen voor provinciale apparaatskosten. GroenLinks verzet zich hier tegen, aangezien de doelen en effecten van de Westparrallel en de Ruit zeer twijfelachtig zijn en in geen verhouding staan tot de enorme maatschappelijke kosten. In het kader van échte transities moet wordt primair worden ingezet op E-Mobility en op verkeersmanagement. Dat geldt ook voor de Randweg in Boekel.
GroenLinks vindt het treurig dat Gedeputeerde Staten er in deze begroting voor kiest om te bezuinigen op natuur. Om geld op te potten voor onzekere tijden die komen gaan. Maar wél onverkort vasthoudt aan 750 miljoen euro voor asfalt. Geld dat tot 2027 bij elkaar gespaard moet worden. Paul Smeulders: “Dit is zelden vertoond over je eigen graf heen regeren. De mooie woorden van Gedeputeerde Staten over ‘aanpassen aan de nieuwe realiteit’ zijn plots een stuk minder geloofwaardig. Instemmen met deze begroting is instemmen met 750 miljoen voor asfalt. Onverteerbaar, voor GroenLinks.”
Agenda van Brabant 2.0
De Agenda van Brabant (die in 2010 is vastgesteld) spreekt uit dat ‘Brabant moet uitgroeien tot de sterkste en meest innovatieve en duurzame economie van Europa.’ Volgens GroenLinks bereik je die ambitie niet door de asfaltwagen te laten rijden. Die bereik je wel door in te zetten op een fundamenteel andere economie, zoals wordt geschetst in het WRR-rapport ‘Naar een lerende economie’ en het PBL-rapport ‘Samenhang in de Zuidwestelijke Delta.’
Paul Smeulders: “De ontwikkelingen gaan nu zo snel, het is hoog tijd om de Agenda van Brabant te actualiseren. Niet alleen vanuit onze toren, maar samen met Brabant en de Brabanders. We zijn toe aan een 'Agenda van Brabant 2.0.' Veilig terugtrekken en je afsluiten van de buitenwereld is levensgevaarlijk. We moeten onze ogen open houden en blijven opletten wat er om ons heen gebeurt, in Nederland en in Europa.”
Alle fracties in Provinciale Staten met uitzondering van de PVV sloten zich aan bij het pleidooi van GroenLinks. Dit betekent dat de Agenda van Brabant wordt geactualiseerd. Een lichtpuntje aan het eind van een lange begrotingsbehandeling, waarin geen enkel amendement om geld anders te besteden dan voorgesteld door Gedeputeerde Staten, werd aangenomen.