Op 20 september 2024 besprak Provinciale Staten in een themavergadering het concept Uitvoeringsagenda Landbouw en Voedsel 2024 – 2027. GroenLinks en PvdA Brabant willen duurzame en gezonde landbouw. Op hoofdlijnen zijn we tevreden met de uitgangspunten uit de concept uitvoeringsagenda. Wel maken we ons zorgen over het mestoverschot en groen gas, landbouwgif en zien we kansen om nog meer te sturen met en op provinciale gronden.
De uitvoeringsagenda is een duidelijke doorvertaling van het door Provinciale Staten vastgestelde beleidskader Landbouw & Voedsel. We werken verder aan de doelstellingen om de negatieve impact op onze leefomgeving terug te dringen en werken tegelijk aan perspectief voor de agrariërs die willen verduurzamen en mee willen in de transitie. We zijn blij om te zien dat in de sturen en verantwoorden cyclus de reductie van geuremissie, ammoniakemissie en fijnstofemissie wordt meegenomen.
GroenLinks en PvdA blijven geloven dat extensivering de toekomst is en daar hebben we boeren die de transitie willen maken hard bij nodig. Onze biologische boeren zijn pionier in hoe je in balans met de omgeving voedsel produceert. We zijn dan ook blij met de blijvende aandacht voor de biologische en natuur inclusieve boeren en opgenomen doelstellingen hierover. Maar voldoende grond, en dus ook onze eigen pachtgronden, blijven cruciaal voor deze bedrijven. Pachtgronden komen nu nog te vaak terecht bij intensieve landbouw omdat deze simpelweg meer geld hebben om te investeren. Samen roepen GroenLinks en de PvdA het college op om dit beleid zo snel mogelijk door te ontwikkelen, zodat de biologische en natuurinclusieve boer in regel deze pachtgrond wint én deze langer behoudt. Zij investeren veel in de bodemkwaliteit en moeten hiervan wel de vruchten van kunnen plukken.
Als het gaat om extensivering heeft de gedeputeerde – op verzoek van GroenLinks en de PvdA – nog twee andere belangrijke toezeggingen gedaan: bij de realisatie van 1000 ha extensieve landbouw rondom natuur zullen ook voorwaarden gesteld worden m.b.t. pesticiden, wateronttrekking en mestuitspoeling? Daarnaast zal voor de toename van gewassen geteeld ten behoeve van biobased economie zoals voor (bouw)materialen niet alleen naar het MRE gebied gekeken worden maar naar heel Brabant.
Daarnaast zijn GroenLinks en PvdA blij dat er acties worden ondernomen om het gebruik van landbouwgif te laten afnemen. Onze waterkwaliteit, leefomgeving en de gezondheid van de Brabander verdienen snel forse stappen richting een schone en duurzame vorm van voedselproductie. De eerste stap is gezet: sturen met onze eigen pachtvoorwaarden. In de concept uitvoeringagenda staat dat er op dit moment aanvullende opties worden onderzocht, bijvoorbeeld via een verbod op bepaalde middelen of via het ruimtelijk spoor. De gedeputeerde heeft toegezegd om in het eerste kwartaal van 2025 met een actieplan te komen hoe we als provincie omgaan met bestrijdingsmiddelen. GroenLinks en PvdA vinden dat we snel actie moeten ondernemen voor een gezonder Brabant.
De grote veestapel zorgt in onze provincie ook voor een fors mestoverschot. Ook als de dierenaantallen flink afnemen, zal er in Brabant nog een mestoverschot zijn in 2030. GroenLinks en PvdA zijn niet blij dat we dit overschot willen gebruiken voor het produceren van groen gas en dit dan framen als een bijdrage aan de energietransitie. Groen gas is niet duurzaam en we moeten geen afhankelijkheid creëren van onze te grote veestapel. Mest is een groot probleem. Wij moeten naar minder dieren en minder mest. Maar zo lang we met het probleem van mestoverschot te maken hebben, moeten we het niet greenwashen tot een oplossing voor de energietransitie. Want het is niet groen. De gedeputeerde heeft aangegeven in het eerste kwartaal van 2025 met een actieplan mest te komen. We zullen hier dan kritisch naar kijken.
