De afgelopen maanden stond veel in het teken van stikstof. Een korte update vanuit de fractie:

Wat doet de provincie Brabant nu om stikstofuitstoot te verminderen?
Brabant werkt aan de vermindering van stikstofuitstoot met de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof. Dit doen we om de Brabantse natuur te beschermen, die veel last heeft van de overmatige neerslag. 14 Natura 2000-gebieden in Brabant zijn gevoelig voor een teveel aan stikstof, zoals Brabantse Wal, Regte Heide of de Loonse en Drunense Duinen. Op deze Brabantse natuurgebieden valt (veel) meer stikstof dan de natuur aankan.

In de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof heeft de provincie verschillende maatregelen voorgesteld om stikstofuitstoot (en daarmee neerslag op natuur) te verminderen, gericht op landbouw, mobiliteit en industrie. De Staten krijgen elke drie maanden een voortgangsrapportage. 

Daarnaast werkt de provincie mee aan maatregelen rondom natuurgebieden in de gebiedsgerichte aanpak groen-blauw-landbouw . Een aantal voorbeelden: extensivering van veehouderijen (minder dieren, meer grond), opkoop van veehouderijen, aanpassing van oude stallen en belonen van diensten voor natuur-, water- en landschapsbeheer.

Afgelopen juni heeft minister van der Wal de startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied gepresenteerd. Wat betekent dit?
Afgesproken is om in 2030 vijftig procent minder stikstof uit te stoten. Brabant staat achter deze doelstellingen. Dat is belangrijk, omdat een grote stikstofreductie nodig is voor beschermen van onze natuur. Dit betekent wel dat de ambities uit de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof moeten worden opgeschroefd.

Eind 2023 moeten de provincies gebiedsplannen indienen. Deze gaan niet alleen over stikstof (vooral ammoniak) maar over alle maatregelen die nodig zijn om de natuurgebieden te beschermen. Dus bijvoorbeeld ook de aanpak van verdroging en de verbetering van de waterkwaliteit. Het kabinet komt ook nog met aparte, generieke maatregelen om stikstofoxiden (voornamelijk afkomstig van industrie en verkeer) terug te dringen. We wachten ook nog op het perspectief dat provincies kunnen bieden aan de boeren en hoe we dit kunnen integreren in de gebiedsgerichte aanpak. Het is zeer onhandig dat dit niet direct is gepresenteerd. De landbouw heeft het grootste aandeel in de stikstofuitstoot maar elke sector moet zijn bijdrage leveren.

Er zijn al verschillende protesten geweest en Johan Remkes is aangesteld om met verschillende organisaties te praten. GroenLinks Brabant dringt aan op snelheid zodat de provincie kan werken aan goede gebiedsplannen. Duidelijkheid van het Rijk is nodig.

Wanneer komt Remkes met zijn bevindingen?
Dat is nog onbekend. Verwacht wordt dat eind september Johan Remkes met zijn advies komt. Het gedraal van het kabinet komt de stikstofaanpak niet ten goede. Sinds uitspraak van de Raad van State in 2019 over het Nederlands stikstofbeleid wordt er bij het Rijk gesteggeld over de doelstellingen en het beleid.

Zit Brabant ondertussen stil?
In Brabant zijn we al aan het werk met de gebiedsgerichte aanpak en uitvoering van de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof. Zo heeft Brabant bijvoorbeeld met een landelijke vrijwillige regeling al enkele veehouders met grote uitstoot op natuurgebieden uitgekocht. Ook zijn we samen met onze gebiedspartners bezig met het maken van visies op de gebieden in de gebiedsgerichte aanpak.

Door de rechter zijn recent twee emissiearme stallen van melkveehouderijen in twijfel getrokken. Wat betekent dit voor het stallenbeleid van de provincie?
De rechtbank heeft vraagtekens bij de emissiereductie van twee emissiearme stalsystemen voor melkveehouderij. In Brabant is in 2017 besloten dat oudere stallen moeten worden vernieuwd met betere stalsystemen, om de stikstofuitstoot te verminderen. Dat gaat in per 2024. Landelijk moet dit pas in 2028. Dit was een van de weinige maatregelen die een provincie kon nemen om de stikstofuitstoot te verminderen, aangezien de provincie toen niet kon sturen op de veestapel.

GroenLinks wil dat het Rijk zo snel mogelijk duidelijkheid geeft over de uitstoot van alle stalsystemen. Het college heeft dit ook bij het kabinet verzocht. Want het moet kloppen. GroenLinks wil ook dat er meer duidelijkheid komt hoe de beoordelingen van de RAV-Commissie tot stand komt. Deze Commissie controleert de uitstoot van nieuwe stalsystemen. We verwachten dat hierover snel duidelijkheid komt, inclusief het nemen van afdoende passende maatregelen om de verminderde uitstoot (van minder presterende stalsystemen) te compenseren.

Moet het stallenbesluit nu van tafel?
Nee, dat is wat GroenLinks betreft onverstandig en draagt niet bij aan een oplossing. Het stallenbeleid is nu één van de maatregelen om de stikstofuitstoot te verminderen, maar niet de enige. In de Gebiedsgerichte aanpak rondom de Natura 2000-gebieden wordt gewerkt aan het extensiveren (minder vee) van bedrijven, het omschakelen van bedrijven naar andere plantaardige teelten of het opkopen van grote veehouderijbedrijven. Dat is nodig om te komen tot een andere landbouw: duurzaam en met minder dieren. Maar alleen die gebiedsgerichte aanpak zal waarschijnlijk niet voldoende zijn om de doelen te halen.

Wel is het nodig dat er snel duidelijkheid van het Rijk komt over de staltechnieken. In het Brabantse beleid is er ook ruimte voor toepassing van andere melkveehouderijsystemen en om met andere maatregelen de uitstoot te verminderen, zoals aanpassen van het voer en het houden van minder dieren.

Mocht de uitstoot van de stalsystemen moeten worden aangepast, dan zullen we extra maatregelen moeten nemen. Zodat we in 2030 vijftig procent minder stikstof uitstoten. Het is voor de natuur van groot belang dat we daadwerkelijk actie ondernemen, en dat het niet bij mooie ambities blijft. 

Valt iedereen onder het stallenbesluit?
Het Brabantse stallenbesluit geldt enkel voor oude stallen, om de deken van stikstofuitstoot te verminderen. Veehouderijen die natuurinclusief of biologisch zijn en aan de eisen voldoen van de provincie (zoals voldoende grond), die hoeven hun stallen niet aan te passen. Zij werken al duurzaam en in balans met de natuur.

Melkveehouders die willen omschakelen naar plantaardige teelten of minder dieren willen houden worden ondersteund door de provincie. GroenLinks wil dat de provincie dit actiever gaat doen. Want wij hebben liever dat veehouderijen natuurinclusief of biologisch worden, dan dat ze doorgaan op de huidige weg.

Lees hier meer: