De jaarrekening van 2014 laat de prestaties zien van de oude coalitie en het vorige College. In de afgelopen 4 jaar hebben College en Staten hard gewerkt om een inzichtelijke jaarrekening en begroting te presenteren. Complimenten daarvoor! Er is veel verbeterd.
Ik neem graag de gelegenheid te baat om terug te blikken op de prestaties van het “oude” College. Complimenten voor het goed op de zaak passen. De provincie heeft een eigen vermogen van bijna 3 miljard en een positief resultaat in 2014 van 71 miljoen. Dat roept bij ons de vraag op of de provincie niet nauwkeuriger kan begroten en meer kan presteren. Het beeld dat de provincie, in tijden van crisis, geld overhoudt, komt de legitimatie van de provincie als serieuze bestuurslaag niet ten goede. Wij zijn er van overtuigd dat er meer gedaan had kunnen worden om geld goed te besteden.
Laat ik beginnen bij Cultuur en Samenleving. De overdracht van de jeugdzorg werd in het begin van de Statenperiode ingezet als transformatie. Veel zou veranderen bij de overdracht, jeugdzorginstellingen en gemeenten gingen samen optrekken. De zorg zou optimaal worden overgedragen. Desondanks bleek eind 2014 bleek het dat BJZ (de verantwoordelijkheid van de provincie) als enige in Nederland niet het benodigde keurmerk had gehaald en onder verscherpt toezicht werd geplaatst. Wat is hier mis gegaan? Te optimistisch ingeschat? Gelukkig is het per 1 april dit jaar in orde gekomen. Van de overdracht van de Jeugdzorg heeft de provincie een bedrag van 1,5 miljoen overgehouden. GroenLinks wil graag dat dit bedrag wordt ingezet voor de jeugdzorg in Brabant en roept het College bij motie op om te komen met voorstellen.
Over cultuur is veel gesproken en zijn goede stappen gezet. Toen duidelijk was dat Brabant geen Culturele Hoofdstad werd kon er beter gefocust worden op dit dossier. De commissie Cultuur heeft zelf een aantal prima initiatieven genomen om weer in goed contact te komen met de culturele sector in Brabant. Veel geld is er niet voor cultuur. Het Brabant C fonds probeert meer topcultuur te creëren en aan te jagen. Wat dit gaat brengen is afwachten. De IDOP’s zijn succesvol afgerond binnen het budget. De regeling voor Doe-budgetten, initiatief van GroenLinks samen met het CDA, wordt uitgevoerd met het restbudget.
Bij de erfgoedcomplexen zijn heel veel kerken en kloosters de revue gepasseerd. GroenLinks was de enige partij die tegen de aankoop van Mariadal in Roosendaal stemde. Nu bijna 4 jaar later blijkt dit nog steeds een te groot risico te zijn geweest. Goed dat het nieuwe college het roer gaat omgooien.
GroenLinks heeft er permanent op gewezen dat het met de uitvoering van het beleid in de glastuinbouw niet goed ging. Het beleid om de sector te verduurzamen– ruimtelijk, economisch en ecologisch – werd niet uitgevoerd. Van de concentratie van glastuinbouw in bepaalde gebieden is nauwelijks iets terecht gekomen. Dit heeft geleid tot een miljoenen verlies, zoals bij Deurne en afwaarderen van grond bij Prinsenbeek. De laatste actie om er iets van te maken is de TOM omvormen tot een bedrijf dat zich bijna alleen gaat bezig houden met AFC Prinsenland. Zonder goed financieel onderbouwd voorstel van € 75 miljoen is deze risicovolle operatie gestart! Voor de regeling Ruimte voor Ruimte – een echt hoofdpijn dossier – is GS met voorstellen gekomen om het verlies te beperken. Het is voor GroenLinks de vraag of dit probleem niet veel eerder aan de Staten had moeten worden voorgelegd vanwege het grote risico. De moties van GroenLinks bij beide voorstellen om de PS op de hoogte werden aangenomen, maar zijn nog niet uitgevoerd!
Een aantal zaken binnen Ruimte zijn goed afgerond, zoals het CPO, Mijn Mooi Brabant. In het vitale platteland is veel energie gestopt. De dialogen met de omwonenden kosten veel tijd en leiden niet vaak tot het gewenste resultaat. Een voorbeeld daarvan is Lavi in Oosterhout. GroenLinks denkt dat de oplossing soms best voor de hand liggen zoals in dit geval en dient hiervoor een motie in.
Dan onze natuur. Ook daar het beeld van de onderschrijding en vertraging. Waar het de schop in de grond betreft dan. De praat- en afstemsessies zijn doorgaans wél conform begroting verlopen.
Het jaar 2014 is de afrekening van de gedane investeringen uit het Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007-2013, ingediend door Paul Rüpp. Met daarin prachtige plannen voor het herstel van onze Brabantse natuur zoals het herstel van de natuurlijke lopen van beken en kreken, waardoor de ecologie en grote afvoerpieken verminderen. En herstel van de slechte waterkwaliteit. Weinig is hier van terecht gekomen in de afgelopen periode. De provincie staat aan de lat voor waterkwaliteit – willen we nu echt wachten tot er in 2030 een vette boete op onze mat valt omdat we niet voldoen aan de Europese eisen?
Van de onderbesteding van het groenfonds maken zijn wij geschrokken. Er is veel geld gereserveerd om groene meters te maken en daar zien we weinig van. Om meer informatie te krijgen dienen wij samen met de PvDD een motie in.
Om op zijn Louis van Gaals te spreken: Ecologie min min. Herstel beken, kreken, vennen, herstel bodem en wijstgronden, verbeteren waterkwaliteit, verdrogingsbestrijding, investeren in biodiversiteit… Het is onder de maat. Wat wil het nieuwe College er aan gaan doen om de prestaties op natuur en landschap te verbeteren? Of moeten we constateren dat we in 2006 wijzer waren dan nu? Dat is geen innovatie, dat is degradatie…
Volgens het de jaarrekening blaakt het programma van economische dynamiek en ambitie! Er lijkt bereikt! Met veel aandacht voor recreatie-industrie en focus op clusters van bedrijven. GroenLinks vindt dat hierdoor de kracht van de samenleving te weinig wordt benut. Aandacht gaat te veel uit naar technische innovaties en grote thema’s. Niet naar de slagkracht van de ondernemende burgers, die als gebruikers van bijvoorbeeld energie of breedband te veel als klant worden gezien en te weinig als mede-investeerder.
Aandacht voor de grote werkloosheid is in West-Brabant is er geweest bij de sluiting van Philip Morris, maar een echt concreet structuurprogramma is uitgebleven.
In onze ogen was er veel te weinig aandacht voor energiebesparing was er. Vragen burgers om ‘nul op de meter’? Hoe kan het dat er pas één investering uit het Energiefonds is gedaan? Is de BOM niet teveel bank aan het spelen door leningen tegen marktconforme tarieven weg te zetten (terwijl de BOM zelf geld leent bij de provincie tegen nul % rente) en schuiven met geld. De concrete acties op het gebied van energie vinden we echt onder de maat. En dat terwijl de fondsbeheerkosten van het Innovatiefonds in 2014 meer dan het dubbele bedroegen. Waarom is hier geen maximum aan gesteld?
De subsidieregeling Ontbrekende Schakels, het programma om fietspaden te verbinden blijft achter. Wat gaan GS doen om er voor te zorgen dat de beschikbare middelen in 2015 wel goed besteed worden?
De realisatie van de mobiliteitsprogramma’s zijn op koers aldus de jaarrekening. Maar daar gaat nu heel wat veranderen nu de Ruit niet meer wordt gerealiseerd. We zijn benieuwd wat er gaat gebeuren met de hiervoor gereserveerde € 450 miljoen?
En tenslotte een super financieel punt: Het is GroenLinks opgevallen dat een fors deel van de twee obligatieportefeuilles, worden belegd in AA obligaties (Frankrijk, Rabo en Nederlandse Waterschapsbank). Het gaat om in totaal één miljard Euro. Volgens de Wet Fido mag hierin niet meer worden (her)belegd. Gaan GS deze beleggingen af te bouwen? En de andere belangrijke vraag die wij hierbij hebben is of de provincie Moord-Brabant belegt in zuivere zaken.