Hoe zorgen we voor drie extra jaren in goede gezondheid voor elke Brabander?
Met de uitvoeringsagenda Gezondheid geeft het College invulling aan deze doelstelling van de provincie. Onze fractie is heel blij met de uitvoeringsagenda. Wat ons betreft is gezondheid te lang ondergeschikt gebleven aan economische belangen en wij hopen dat deze uitvoeringsagenda helpt om de gezondheid van de Brabander te prioriteren.
We zijn blij met de inzet op een gezonde fysieke leefomgeving (schone lucht, water en bodem), de aandacht voor mentale gezondheid, in het bijzonder bij jongeren, en met de algemene nadruk op preventie. In het bijzonder vinden we het een enorme stap vooruit dat gezondheid een plek krijgt in álle beleidsprogramma's. Vanaf nu moet elk beleidsvoorstel en elk begrotingsprogramma de impact van de voorstellen op de gezondheid meenemen. We hopen dat dit helpt om gezondheid een hogere prioriteit op de politieke agenda te geven.
Toch hebben we ook nog een aantal kanttekeningen, waarvoor we vrijdag in het debat over de conceptversie van de uitvoeringsagenda aandacht hebben gevraagd. Hoewel we zoals gezegd heel blij zijn met de integratie van gezondheidskansen in alle begrotingsprogramma's, is wat ons betreft de monitoring nog wat te vrijblijvend. In de huidige versie van de uitvoeringsagenda wordt tenminste één doel (indicator) per begrotingsprogramma gesteld, terwijl er voor de meeste begrotingsprogramma's wel meer zogenoemde "impactlijnen" worden gedefinieerd. Zo is er binnen Cultuur, Erfgoed, Sport en Vrije Tijd wel een doel gesteld voor beweging, maar niet voor mentale gezondheid. Bij Economie wordt er voornamelijk gesproken over innovatie en werkgelegenheid, maar niet over circulaire economie of de negatieve effecten van economische groei en van de vervuilende industrie. En binnen Mobiliteit is er gekozen voor een indicator op het gebied van beweging, maar niet voor minder uitstoot van fijnstof en andere schadelijke stoffen door verkeer. Wat ons betreft gaan we de voortgang op al deze thema's monitoren via concrete doelstellingen! Gedeputeerde Saskia Boelema heeft toegezegd aan ons en verschillende andere partijen om op de doelstellingen terug te komen.
Daarnaast hebben we aandacht gevraagd voor de relatie tussen de nabijheid van (zware) industrie en de gezondheid van omwonenden. We zijn blij dat in deze uitvoeringsagenda erkend wordt dat het belang van industrie en landbouw nog vaak prevaleert, terwijl de milieu- en gezondheidseffecten het onderspit delven, maar missen concrete maatregelen. Zo lezen we onder Economie van alles over arbeidsmarktparticipatie, maar niks over de negatieve effecten van de vervuilende industrie op de volksgezondheid. RTL Nieuws kwam recent met uitgebreid onderzoek waaruit bleek dat omwonenden van industriegebieden aanzienlijk hogere zorgkosten hebben dan gemiddeld. In Brabant kwamen uit het onderzoek specifiek Eindhoven, namelijk industrieterrein De Hurk, en Moerdijk naar voren. Dit zijn niet verrassend óók gebieden waarin omwonenden zich extra zorgen maken over hun gezondheid. Verschillende experts, onder wie de Gezondheidsraad en de Onderzoeksraad voor Veiligheid pleiten voor vervolgonderzoek naar een mogelijk oorzakelijk verband. De provincies Zeeland en Groningen hebben inmiddels vervolgonderzoek aangekondigd naar een mogelijk oorzakelijk verband tussen de aanwezigheid van zware industrie en de gezondheid van omwonenden. Gedeputeerde Boelema heeft in het debat toegezegd om in samenspraak met de provincies Groningen en Zeeland en met de GGD en het RIVM te kijken of we in Brabant ook vervolgonderzoek kunnen doen naar deze zorgwekkende resultaten en wat het handelingsperspectief van de provincie dan zou zijn. Wij zijn erg benieuwd naar de resultaten en houden de vinger aan de pols.
Tot slot merken we op dat er meer aandacht zou moeten zijn voor de relatie tussen gezondheid en armoede. In de uitvoeringsagenda is gelukkig al aandacht voor energiearmoede, maar wat ons betreft zou dit onderwerp veel breder aan bod mogen komen. Je portemonnee mag niet bepalen hoe lang Brabanders in goede gezondheid kunnen leven!