PvdA en GroenLinks hebben schriftelijke vragen gesteld over de gezondheidsrisico’s van geitenhouderijen. Op 4 februari 2025 verscheen het rapport van de RIVM over gezondheidsrisico’s nabij geitenhouderijen (VGO-III).  Hieruit  blijkt dat er een aantoonbaar, consistent verband is tussen het wonen in de nabijheid van een geitenhouderij en een verhoogd risico op het oplopen van een longontsteking. Voor PvdA en GroenLinks is dit een belangrijke reden om actie te ondernemen als provincie om de gezondheid van onze inwoners beter te beschermen.

Duidelijk verband tussen longontsteking en geitenhouderijen
Uit onderzoek blijkt dat longontstekingen vaker voorkomen bij mensen die in de buurt van veehouderijen wonen, met name bij geitenhouderijen. Dit verband is nu al elf jaar op rij (2009-2019) aangetoond. Het risico op longontsteking varieert per jaar, maar blijft altijd hoger binnen een straal van 2 kilometer rond een geitenhouderij. Mensen die het dichtste bij wonen, lopen het grootste risico. Dit effect is bovendien niet seizoensgebonden, maar het hele jaar door aanwezig. Het verband is daarmee aangetoond.

Kabinet treuzelt, terwijl actie nodig is
In plaats van snel maatregelen te treffen, kiest het kabinet ervoor om eerst advies te vragen aan de Gezondheidsraad. Dit zorgt voor vertraging, terwijl we gericht actie moeten ondernemen om de gezondheid van onze inwoners te beschermen. Veel Brabanders wonen al binnen 2 kilometer van een geitenhouderij en dit aantal neemt toe.

Huidige situatie in Noord-Brabant
Dankzij het geitenmoratorium worden er momenteel geen nieuwe geitenhouderijen toegevoegd in Noord-Brabant. Toch is het nog steeds toegestaan om woningen en voorzieningen voor kwetsbare doelgroepen in de nabijheid van geitenhouderijen te bouwen. De GGD adviseerde* eerder al om uit voorzorg een minimale afstand aan te houden tussen veehouderijen en gevoelige bestemmingen** en groepen***, omdat een grotere afstand leidt tot minder blootstelling aan gezondheidsrisico’s.

Vragen aan het college van Gedeputeerde Staten
De fracties van PvdA en GroenLinks maken zich grote zorgen en hebben daarom de volgende vragen gesteld aan het college:

  • Hoeveel Brabanders wonen binnen 2 kilometer van een geitenhouderij?
  • Hoe kan de provincie voorkomen dat steeds meer Brabanders worden blootgesteld aan gezondheidsrisico’s door woningbouw nabij veehouderijen?
  • Is het mogelijk om de latente ruimte (niet-benutte capaciteit) in vergunningen van geitenhouderijen in te trekken, zodat de situatie niet verder verslechtert?

Een structurele oplossing is nodig
"Is stoppen met woningbouw de oplossing? Zeker niet. We hebben betaalbare woningen nodig, maar moeten tegelijkertijd ook de gezondheid van omwonenden beschermen. Dit gaat in Brabant om honderdduizenden mensen," stelt Fiona Bijl (PvdA Brabant).

Jade van der Linden (GroenLinks) vult aan: "Er moeten snel landelijke regelingen komen die bijdragen aan de echte oplossing: minder geitenhouderijen, vooral dichtbij woonkernen. Alleen zo beschermen we de gezondheid van de Brabanders."

PvdA en GroenLinks wachten de antwoorden van het college af en overwegen aanvullende maatregelen om verdere gezondheidsrisico’s te beperken.

Lees hier de schriftelijke vragen en antwoorden.

------------------------------------------

* https://www.rivm.nl/ggd-richtlijn-mmk-veehouderij/ggd-advisering/afstandscriterium-maatwerk

** Onder gevoelige bestemmingen worden verstaan: woningen, scholen, kinderopvang, bejaardenhuizen, verzorgings- en verpleegtehuizen, ziekenhuizen (Gezondheidsraad, 2008).

*** Onder gevoelige groepen wordt verstaan: ouderen, kinderen (onder de 18 jaar), astmapatiënten, mensen met bestaande hart- en vaataandoeningen, mensen met genetische aanleg voor luchtwegaandoeningen. Zie voor meer uitleg over gevoelige groepen in relatie tot luchtkwaliteit de paragraaf over hooggevoelige groepen in de richtlijn Luchtkwaliteit en gezondheid (Dijkema et al. 2018).